Cân rủi ro

Có một thời gian tôi được giao nhiệm vụ phụ trách "Kinh doanh rủi ro" tại một công ty chứng khoán lớn. Vị Chủ tịch với lối tư duy vượt tầm, đã hướng chúng tôi đến một phương thức kinh doanh mới.

Nếu hầu hết các Công ty chứng khoán đều "Quản trị rủi ro" theo kiểu truyền thống, thì tôi và các cộng sự đã xây hệ thống quản trị rất khác biệt. Quản trị rủi ro luôn đặt vấn đề "không mất tiền" lên hàng đầu. Điều này đúng, nhưng chưa đầy đủ. Mà điều cần làm là phải biết cân rủi ro, chấp nhận có thể sẽ xuất hiện trường hợp xấu với một xác suất nào đó. Nhưng khi ở những trạng thái bình thường, hoặc tốt, thì lợi nhuận mang lại thừa đủ cover phần rủi ro kia.

Trong một giải đấu quốc tế về Poker, sau 2 ngày "chiến đấu", tôi may mắn được lọt vào final table. Ngay hand đầu tiên, tôi vớ được đôi Q. Sau khi bet loại bớt đối thủ, tôi đánh heads up với 1 player người Ấn độ. Chia flop (vòng đầu) ra 973, có 2 con bích. Tôi check, bạn Ấn kia bet cũng khá nhỏ, tôi reraise, bạn đó suy nghĩ hồi lâu, rồi shove all in. Lúc đó rất cân não, tôi phải quyết định. Khả năng rất cao, là tôi đang dẫn trước. Nhưng phải cân rủi ro. Nếu tôi thua, hạng 9, nhận được giải thưởng không cao. Nhưng nếu thắng, sẽ lên chip leader. Tôi suy nghĩ về được và mất. Đường còn quá dài, thua thắng 1 hand có rủi ro cao, cuối cùng tôi fold. Giải này kết quả tôi về hạng 4, cũng có giải thường rất tốt.

Quay trở lại với chứng khoán, nhà đầu tư huyền thoại John Bogle đã nói: "Nếu không chuẩn bị tâm lý mất 20% tài sản của mình trong ngắn hạn, không nên tham gia vào thị trường chứng khoán". Quả thực vậy, trong cuộc đời cũng như chứng khoán, chúng ta nên biết chấp nhận rủi ro. Chúng ta nên đặt ra câu hỏi: nếu kịch bản thị trường bình thường, theo đúng suy đoán của bản thân, tôi sẽ được bao nhiêu? Nếu trong trường hợp kịch bản xấu, tôi sẽ mất bao nhiêu? Nếu tỷ lệ rủi ro chấp nhận được, chơi thôi.

Thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn hiện nay chủ yếu dựa vào yếu tố dòng tiền và niềm tin. Những yếu tố mang tính cơ bản đang bị quên lãng (có thể cố tình quên). Đây cũng là rủi ro cho thị trường. Một khi dòng tiền suy yếu hoặc niềm tin mất đi, có thể sẽ có những cú lao dốc mạnh. Đây là lúc rất cần sự cẩn trọng. đặc biệt phải biết cân rủi ro. Nếu mất, sẽ mất bao nhiêu? Vẫn còn thành quả bao nhiêu? Chứng khoán rất cần sự tỉnh táo. Có thể sẽ diễn ra sự phân hóa mạnh. Vẫn sẽ có điểm sáng, nhưng phải cần tri thức và sự tư vấn chính xác. Sự mất tiền vô nghĩa là không cần thiết.