Còn lại gì từ thương vụ lịch sử UBS - Credit Suisse?

Một thương vụ lịch sử, độc nhất và mang đầy tính phức tạp – đó là những gì được Bloomberg nhận định về sự kiện UBS mua lại Credit Suisse.

Các nhận định trên đến từ những thực tế, khi thương vụ xảy ra bằng một sắc lệnh khẩn cấp cùng sự hậu thuẫn từ Chính phủ, và các cổ đông của Credit Suisse có lợi hơn hẳn so với trái chủ.

Chỉ trong vòng vài ngày, hai ngân hàng đóng vai trò quan trọng đối với toàn hệ thống kể từ cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra cách đây 15 năm đã sáp nhập, sau khi UBS (ngân hàng tại Thụy Sỹ) chi ra 3 tỷ Francs - khoảng 3.25 tỷ USD - để hoán đổi cổ phiếu Credit Suisse theo tỷ lệ 1:22.48 (cổ đông Credit Suisse sẽ hoán đổi 22.48 cp Credit Suisse thành 1 cp UBS), nhằm tránh khỏi một cuộc khủng hoảng tài chính rộng hơn.

Ngân hàng Trung ương Thụy Sỹ cam kết cho vay tới 100 tỷ Francs (108 tỷ USD) để hỗ trợ thương vụ thâu tóm. Đồng thời, Chính phủ Thụy Sỹ cũng cam kết sẽ bù đắp các khoản lỗ tới 9 tỷ Francs từ một số tài sản nhất định "nhằm giảm thiểu rủi ro cho UBS", theo tuyên bố từ Chính phủ Thụy Sỹ.

Với một thương vụ được đánh giá là mang tính lịch sử, chúng ta thu được những gì?

Trái chủ trắng tay?

Với tỷ lệ hoán đổi đã nêu, các cổ đông Credit Suisse sẽ nhận lại 3 tỷ Francs dưới dạng cổ phiếu USD. Ngày 17/03/2022, định giá của Credit Suisse là 7.4 tỷ Francs. Nhìn xa hơn, con số là 20 tỷ cách đây 1 năm, và là hơn 100 tỷ khi còn ở mức đỉnh năm 2007.

Chủ tịch UBS Colm Kelleher

Việc sử dụng các quỹ đầu tư đại chúng đồng nghĩa với việc khoảng 16 tỷ Francs (gần 17 tỷ USD) trái phiếu cấp 1 (AT1) sẽ bị xóa bỏ. Nói cách khác thì những trái chủ - những người vốn được ưu tiên hơn so với cổ đông trong trường hợp một ngân hàng sụp đổ - nay bị thiệt hại nặng hơn.

Theo thông báo từ Credit Suisse, thương vụ này dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối năm 2023, trong khi Chủ tịch UBS Colm Kelleher khẳng định UBS không còn đường rút lui. Chính phủ Thụy Sỹ đã ban hành sắc lệnh khẩn cấp để thương vụ được thông qua mà không cần ý kiến của cổ đông.

Ông Kelleher và Ralph Hamers – CEO UBS – sẽ vẫn giữ nguyên cương vị sau vụ sáp nhập. Trong cuộc họp báo hôm 19/03, đại diện Cơ quan Giám sát Thị trường Tài chính Thụy Sỹ (Finma) cho biết các cấp quản lý của Credit Suisse sẽ vẫn tại vị cho đến khi thương vụ hoàn tất. Sau đó, tương lai của họ sẽ do UBS quyết định.

“Thương vụ này nghe có vẻ hấp dẫn với các cổ đông UBS. Nhưng để làm rõ, thì đây là cuộc giải cứu khẩn cấp (với Credit Suisse)”, ông Kelleher phát biểu.

Thu hẹp mảng ngân hàng đầu tư

Kelleher cũng khẳng định rõ rằng UBS hào hứng với các mảng quản lý tài sản và hoạt động kinh doanh tại Thụy Sỹ của Credit Suisse, nhưng mảng ngân hàng đầu tư (chuyên hoạt động trên thị trường vốn) thì không.

Sau khi sáp nhập, UBS sẽ có tổng tài sản khoảng 5 ngàn tỷ USD từ khách hàng, và có định hướng giữ lại đơn vị đang hoạt động có lãi ở Thụy Sỹ của Credit Suisse, bất chấp lo ngại về mức độ tập trung cho thị trường nội địa. Trong khi đó, mảng ngân hàng đầu tư sẽ bị cắt giảm, qua đó chấm dứt giấc mơ tách mảng ngân hàng đầu tư CS First Boston (ngân hàng đầu tư do Credit Suisse mua lại từ năm 1990) thành đơn vị độc lập.

“Để tôi nhấn mạnh việc này: UBS dự tính sẽ cắt giảm mảng ngân hàng đầu tư của Credit Suisse, và điều chỉnh nó để phù hợp với văn hóa quản trị rủi ro của chúng tôi” – ông Kelleher khẳng định trong cuộc họp báo.

Cắt giảm lượng lớn nhân sự?

Cắt giảm là điều thường xảy ra với đa số các thương vụ sáp nhập. Kelleher cho biết hiện tại vẫn còn quá sớm để đưa ra mức cắt giảm cụ thể, nhưng UBS dường như đã ám chỉ rằng con số sẽ rất lớn. Ngân hàng này đã lên kế hoạch tới năm 2027 sẽ cắt giảm khoảng hơn 8 tỷ USD chi phí thường niên sau khi sáp nhập. Và mức này chỉ bằng phân nửa những gì Credit Suisse đã chi ra trong năm 2022.

Sẽ có một lượng nhân sự lớn bị cắt giảm sau khi UBS và Credit Suisse sáp nhập?

Chủ tịch UBS cho biết, ông thấu hiểu những tháng kế tiếp sẽ là rất khó khăn đối với các nhân viên của Credit Suisse, đồng thời khẳng định sẽ làm tất cả những gì có thể để sớm chấm dứt tình hình bất ổn hiện tại.

Chính phủ hậu thuẫn

Cả 2 ngân hàng – UBS và Credit Suisse – đều không bị giới hạn trong việc tiếp cận nguồn vốn từ Ngân hàng Quốc gia Thụy Sỹ. Chính phủ Thụy Sỹ cũng cam kết sẽ bù đắp các khoản lỗ tới 9 tỷ Francs từ một số tài sản nhất định "nhằm giảm thiểu rủi ro cho UBS", theo tuyên bố từ Chính phủ Thụy Sỹ.

Theo Kelleher, cam kết từ Chính phủ Thụy Sỹ là điều cần thiết, xét trên bối cảnh có rất ít thời gian để định giá Credit Suisse, cũng như việc ngân hàng này có những tài sản rất khó định giá trên sổ sách mà UBS định thu về. Nếu dẫn đến thua lỗ, UBS sẽ gánh 5 tỷ Francs đầu tiên, sau đó mới đến Chính phủ với 9 tỷ Francs tiếp theo. Những khoản lỗ phát sinh sau đó sẽ do UBS gánh.

Tuy vậy, Kelleher diễn giải sự cam kết từ chính phủ Thụy Sỹ chỉ là một “chính sách bảo hiểm”, và UBS không có dự định sử dụng cam kết này trừ phi thực sự cần thiết.