Đứng ngoài thị trường: Khác biệt của tức thời và dài hạn

Có những thời điểm nhất định, bạn cần dứt khoát đứng ngoài thị trường. Chúng ta đang đề cập đến một số giai đoạn mà thị trường sụt giảm mạnh và dài hạn. Nó có thể khiến những cổ phiếu mạnh nhất cũng lao dốc “không phanh”.

Trước tiên, chúng ta cần hiểu chính xác thế nào là đứng ngoài thị trường. Đồng thời, bạn cần nhận biết các yếu tố gây phản ứng tức thời và dài hạn. Đó là cơ sở để bạn quyết định có đứng ngoài hay vẫn tham gia thị trường.

Thế nào là đứng ngoài thị trường?

Tất nhiên, khá đơn giản, đó là khi chúng ta không mua và nắm giữ cổ phiếu. Nói cách khác, lựa chọn của bạn là giữ tiền mặt.

Nhưng đứng ngoài thị trường chỉ nên xảy ra khi xuất hiện các yếu tố ảnh hưởng chung đến thị trường. Hay chúng khiến cho toàn thị trường có xu hướng giảm mạnh và dài hạn. Nghĩa là quyết định đứng ngoài sẽ không liên quan đến những yếu tố chỉ ảnh hưởng đến một hay một nhóm cổ phiếu cụ thể. Chẳng hạn, giả sử nhóm cổ phiếu bất động sản nguy hiểm. Khi đó, bạn vẫn có thể lựa chọn các cổ phiếu thuộc nhóm ngành nghề khác. Vì vậy, đây không thuộc tình huống cần phải đứng ngoài thị trường.

Phản ứng tức thời và phản ứng dài hạn

Trong một số tình huống, bạn sẽ thấy thị trường thế giới đột nhiên giảm cực mạnh. Nghĩa là các chỉ số chính có thể giảm tới trên dưới 3%. Lúc đó, bạn cần xác định yếu tố và ảnh hưởng của nó là tức thời hay dài hạn. Đó là cơ sở để bạn ra quyết định đứng ngoài thị trường hay vẫn tham gia.

Phản ứng giảm tức thời

Bạn quan sát được điều này rõ nhất vào giai đoạn cuối năm 2021 và năm 2022. Chúng liên quan nhiều hơn đến chính trị. Hãy cùng xem qua một số ví dụ dưới đây:

Nhóm cổ phiếu dầu mỏ

Chẳng hạn tuyên bố của Tổng thống Putin về việc đẩy mạnh sản lượng và xuất khẩu dầu mỏ. Hay quyết định của Tổng thống Biden về việc mở kho dự trữ quốc gia. Những tuyên bố này khiến giá dầu, và cổ phiếu dầu mỏ giảm mạnh.

Tuy nhiên, những quyết định và tuyên bố trên chỉ có thể ảnh hưởng tức thời. Tại sao vậy? Bởi vì nó còn liên quan đến cân bằng cung cầu trên thị trường quốc tế. Do đó, người ta sẽ phải mất khoảng thời gian tính bằng năm. Nói cách khác, việc giảm giá lâu dài không thể xử lý bằng một tuyên bố hay hành động ngắn hạn.

Khẳng định trên vẫn đúng cho dù đó là tuyên bố của những người quyền lực nhất thế giới.

Chuyến thăm Đài loan của bà Pelosi

Một sự kiện nữa trong năm 2022, đó việc bà Pelosi – Chủ tịch Hạ viện Mỹ đến thăm Đài Loan. Điều này đã gây ra những lời lẽ căng thẳng từ phía Bộ ngoại giao Trung Quốc. Ngay lập tức, chỉ số Shanghai đã phản ứng, có lúc mất đến khoảng 3,2% vào ngày mùng 2 tháng 8 năm 2022.

Tuy nhiên, chỉ số này cũng như các chỉ số trên thị trường chính khác đã phục hồi. Chỉ ngay sau đó khoảng một đến hai phiên.

Chúng ta gọi đây là những yếu tố gây phản ứng tức thời. Trong những trường hợp như vậy, để thận trọng bạn cũng nên tạm thời rút khỏi thị trường và chờ cơ hội. Thậm chí, bạn tham gia lướt sóng cổ phiếu dầu khí.

Yếu tố gây phản ứng dài hạn

Là những yếu tố có thể khiến thị trường giảm sâu và dài hạn trong nhiều phiên. Chúng ta sẽ quan sát chỉ số VN-Index trong 5 năm qua:

(Nguồn tradingview)

Ở thời điểm được đánh dấu bởi mũi tên thứ nhất, đó là tác động của dịch Covid. Sự kiện này bắt đầu diễn ra từ tháng 2 đến tháng 3 năm 2020. Mũi tên thứ hai là ảnh hưởng đồng thời của lạm phát, lãi suất và nguy cơ suy thoái. Ảnh hưởng như như vậy bắt đầu từ khoảng tháng 1 năm 2022. Và dường như vẫn chưa thực sự có dấu hiệu chấm dứt.

Cả hai trường hợp đã đề cập, người ta không có khả năng khắc phục trong ngắn hạn. Nói cách khác, chúng cần đến những nỗ lực dài hạn hơn mới có thể cải thiện.

Khi nào nên đứng ngoài thị trường?

Có lẽ bạn đã thấy câu trả lời khá rõ ràng khi xem xét hai nhóm yếu tố nêu trên. Cụ thể hơn, đối với các yếu tố tạm thời, chúng ta vẫn có thể tham gia. Nhưng với những yếu tố dài hạn, thường thì bạn nên đứng ngoài thị trường. Hiển nhiên, nếu có thể, bạn tìm những nhóm ngành hưởng lợi từ khủng hoảng để tận dụng ở những thời điểm nhất định. Chẳng hạn như nhóm phân bón trong năm 2022. Mặc dù vậy, lưu ý rằng chỉ ở những thời điểm nhất định và nên lướt sóng ngắn hạn.

Đòi hỏi về kiến thức

Hiển nhiên, chúng ta cần kiến thức để đánh giá. Chẳng hạn, với các quyết định liên quan đến cổ phiếu dầu mỏ nêu trên. Khi đó, bạn cần cả kiến thức về chính trị và kinh tế. Kinh tế ở đây là liên quan đến cung cầu quốc tế của một lĩnh vực kinh doanh.

Tâm lý và nguyên tắc

Thứ khó chịu nhất đổi với một nhà đầu tư là đứng ngoài, nhưng thị trường lại tăng điểm. Chúng dường như quá khó để giữ bạn tiếp tục đứng ngoài.

Tuy nhiên, một nguyên tắc có lẽ bạn nên làm quen và tuân thủ. Đó là cảnh giác cao với các rủi ro, cho dù chúng còn chưa rõ ràng. Điều này có thể dẫn đến những tình huống đáng tiếc như đã nêu trên. Nhưng thận trọng sẽ giúp bạn trở thành một nhà đầu tư hiệu quả hơn.

Ở trong những tình huống nhất định, thận trọng không có nghĩa là đứng ngoài. Nói cách khác, bạn vẫn tham gia nhưng lựa chọn các cổ phiếu an toàn để không bỏ lỡ thị trường tăng điểm. Đó là danh mục đầu tư mà bạn sẽ được cung cấp miễn phí. Ngoài ra, lướt sóng an toàn và hiệu quả hơn so với đầu tư dài hạn.