Giá dầu “rơi tự do”: Ai là Thales trên thị trường dầu mỏ?

Khi giá dầu xuống thấp kỷ lục lại xuất hiện mối họa mới - khi kinh tế phục hồi, giá dầu lại tăng thẳng đứng do “hiệu ứng Thales”.

Tính đến cuối tháng 3, Trung Quốc sở hữu khoảng 996 triệu thùng dầu dự trữ tại các kho chiến lược và thương mại.

Hiện Trung Quốc đã và đang đẩy mạnh nhập khẩu dầu để tăng dự trữ ở các kho chiến lược quốc gia. Quốc gia này đang toan tính điều gì?

“Hiệu ứng Thales”

Chuyện kể rằng, Thales là một triết gia lừng danh, nhờ quan sát khí tượng thủy văn, ông biết sẽ có một mùa bội thu trái ôliu trong mùa hè tới. Sẵn tiền trong tay, ông đã đặt thuê trước từ đầu năm tất cả các máy ép dầu ôliu ở Miletus và Chios. Do không có những chủ thuê nào đặt giá cao hơn, nên ông chỉ phải thuê với giá rất thấp.

Đúng như dự đoán, vụ hè năm đó, ôliu được mùa, rất đông người cần thuê máy ép cùng một lúc, nên ông đã tự do ấn định giá cho thuê các máy ép của ông, và thế là ông thu được khoản tiền lớn. Câu chuyện của Thales đã trở thành hình mẫu kinh điển trong kinh doanh, đó là khả năng “lướt sóng giá cả thị trường” để sinh lời nhiều nhất.

Ứng với việc dầu mỏ rớt giá thảm hại do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, hẳn sẽ có rất nhiều nhà đầu cơ ào ạt thực hiện các hợp đồng tương lai để “bung” ra khi nhu cầu tăng vọt. Vì nền kinh tế thế giới lúc này như chiếc lò xo ở trạng thái co nén cực đại.

Trong quý I/2020, Trung Quốc đã nhập khoảng 10 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Tính đến cuối tháng 3, Trung Quốc sở hữu khoảng 996 triệu thùng dầu dự trữ tại các kho chiến lược và thương mại.

Sản lượng dầu dự trữ của Trung Quốc hiện bằng tổng sản lượng mà các nước OPEC khai thác trong vòng gần 1,5 tháng (OPEC đã cắt giảm sản lượng xuống còn khoảng 23 triệu thùng/ngày).

Trung Quốc đang thực hiện chiến lược “180 ngày nhập khẩu dầu” dưới nhiều hình thức, như mở rộng kho chứa, tận dụng “không gian thương mại”... Luôn luôn như vậy, Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò “cá mập” trên thị trường mua vào!

Âm mưu lật ngược thế cờ?

Trung Quốc tuy là siêu cường kinh tế nhưng chưa bao giờ là “người chơi” có trọng lượng trên thị trường “vàng đen”. Khi Mỹ cấm vận Iran, để khóa “van dầu” qua eo biển Hormuz - Bắc Kinh tỏ ra lúng túng bởi vì họ là nhà nhập khẩu dầu lớn nhất hành tinh, phụ thuộc vào OPEC, Nga, Mỹ.

Trung Quốc cần 14 triệu thùng dầu mỗi ngày, nay đã giảm 20%. Với số lượng dự trữ khổng lồ sẽ đủ dùng hơn 2 tháng nếu “ống dẫn dầu” bị nghẽn.

Ngành lọc dầu Trung Quốc phát triển mạnh mẽ, cũng là nơi sở hữu nhiều nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới. Mặc dù phụ thuộc nguyên liệu, nhưng Trung Quốc rất biết cách từng bước bá chủ thị trường dầu bán thành phẩm.

Sinopec (Trung Quốc) là nhà lọc dầu lớn nhất Châu Á đang đi đầu trong phong trào hướng tới những thị trường mới ở nước ngoài. Cung cấp nhiên liệu jet dùng cho máy bay từ Châu Á sang Châu Âu, lần lượt đánh bại những nhà cung cấp sừng sỏ ở Singapore, Úc, Đài Loan, Hàn Quốc...

Trong khi đó, xuất khẩu diesel từ Trung Quốc sang Pháp trong những năm gần đây đã tăng gấp hơn 2 lần, sang Italia tăng gấp 4 lần và từ năm 2017, đánh dấu mốc lần đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc xuất khẩu diesel sang Kenya.

Giá dầu thấp là nguồn “oxy” cho các nhà máy lọc dầu nhỏ ở Trung Quốc có cơ hội tái sinh, đẩy mạnh sản xuất và có thể cho phép họ khai thác thị trường dầu thành phẩm quốc tế, nên Bắc Kinh đã ào ạt cấp giấy phép xuất khẩu.

Khủng hoảng giá dầu lần này là cơ hội để Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng về kinh tế lẫn chính trị trên thế giới.