Nhiều đồng minh "quay lưng" vì hành động chà đạp luật pháp của Mỹ ở Trung Đông

Hành động sát hại tướng Soleimani, nhân vật quan trọng hàng đầu của Iran thể hiện tư tưởng bá quyền, chà đạp chủ quyền nước khác của Mỹ làm cho nhiều đồng minh "quay lưng" bỏ mặc Washington "chơi vơi" ở chảo lửa Trung Đông.

Vụ việc Mỹ sát hại Tướng Soleimani của Iran trên lãnh thổ Iraq là hành động vi phạm trắng trợn chủ quyền quốc gia Iraq. Hành động sát hại nhân vận quan trọng của một quốc gia khác đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, làm mất niềm tin của các đồng minh Mỹ. Sau cái chết của Soleimani, 4 quốc gia đồng minh Mỹ ở khu vực Trung Đông đã công khai “phân rõ giới tuyến” với Mỹ để phản đối hành động coi thường chủ quyền của Washington vừa qua.

Theo báo cáo của Spunik, hôm 6/1, Kuwait đã chính thức đưa ra câu trả lời về các cáo buộc Kuwait cho phép Mỹ sử dụng căn cứ ở nước này để phát động cuộc tấn công Tướng Soleimani của Iran.

Bộ Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Kuwait tuyên bố rằng, mặc dù Kuwait là đồng minh chính thức của Mỹ, nhưng nước này không cung cấp căn cứ cho Mỹ để sử dụng làm địa điểm phát động cuộc tấn công tướng lĩnh Iran như một số phương tiện truyền thông cáo buộc thời gian qua.

Bộ Tư lệnh Lực lượng Vũ trang Kuwait cũng nhấn mạnh, Kuwait sẽ không bao giờ cho phép Mỹ sử dụng các căn cứ ở Kuwait để tiến hành các cuộc tấn công vào các quan chức cấp cao của các nước láng giềng. Việc hỗ trợ các hoạt động như vậy của Mỹ không nằm trong phạm vi nghĩa vụ đồng minh của Kuwait.

Vụ việc sát hại Tướng Soleimani là hành động đơn phương của Mỹ, cũng là vấn đề giữa Mỹ và Iran.

Đối mặt với căng thẳng ngày càng tăng giữa Mỹ và Iran, Pakistan cũng làm rõ “giới tuyến” với Mỹ. Theo tờ Hindustan Times ngày 6/1, người phát ngôn Quân đội Pakistan, Thiếu tướng Asif Ghafoor cho biết, Pakistan đặc biệt quan tâm đến căng thẳng Mỹ - Iran sau khi Washington sát hại Tướng Soleimani. Pakistan chỉ đồng ý cung cấp sự hỗ trợ cho các biện pháp thúc đẩy hòa bình ở Trung Đông, và sẽ không bao giờ cho phép bất cứ ai sử dụng lãnh thổ của Pakistan vào mục đích chiến tranh.

Hindustan Times cho rằng, vụ sát hại Tướng Soleimani đã tạo ra căng thẳng chưa từng có ở khu vực Trung Đông. Ngay sau khi xảy ra vụ việc, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã điện đàm với Tư lệnh Lục quân Pakistan và nhấn mạnh, Mỹ cần Pakistan tham gia cùng Washington đối phó với tình hình căng thẳng tại Trung Đông. Tuy nhiên, để đáp lại, Tư lệnh Lục quân Pakistan chỉ ra rằng, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia khác là nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và phải được tuân thủ, Mỹ nên tránh các hoạt động quân sự đơn phương càng nhiều càng tốt.

Còn đối với Iraq, Quốc hội Iraq hôm 5/1 đã tổ chức phiên họp bất thường để thông qua một nghị quyết yêu cầu Chính phủ nước này chấm dứt sự hiện diện của các lực lượng quân sự nước ngoài trên lãnh thổ, bảo đảm không có lực lượng nước ngoài nào được phép sử dụng đất, không phận, hải phận của Iraq với bất kỳ lý do gì.

Nghị quyết chỉ rõ, Chính phủ Iraq sẽ thu hồi đề nghị hỗ trợ đối với liên quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu trong nỗ lực chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), chấm dứt mọi hoạt động quân sự của liên quân trên lãnh thổ quốc gia này do cuộc chiến chống khủng bố đã kết thúc và chiến thắng.

Nghị quyết cũng đồng thời đề nghị chính phủ ban hành lệnh cấm các lực lượng nước ngoài sử dụng không phận Iraq và gửi một công hàm khiếu nại chính thức về vụ không kích của Mỹ lên Liên hợp quốc.

Ngoài ba liên minh lớn của Mỹ là Iraq, Pakistan và Kuwait, thì Afghanistan trên cương vị là một đối tác quan trọng của Mỹ ở khu vực Tây Á cũng đã cự tuyệt hỗ trợ các hành vi phát động chiến tranh của Mỹ.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã sớm công khai tuyên bố, Afghanistan không phủ nhận thỏa thuận an ninh song phương đã ký giữa Mỹ và Afghanistan vào năm 2014, Afghanistan khẳng định là có nghĩa vụ hỗ trợ các hoạt động quân sự của Mỹ, nhưng Afghanistan sẽ cương quyết không cho phép nước khác sử dụng lãnh thổ của Afghanistan vào mục đích chiến tranh.

Từ quan điểm chiến thuật, việc Mỹ sát hại Tướng Soleimani có thể được coi là loại bỏ một “đối thủ”. Là một “danh tướng” đã trải qua nhiêu chiến trường và kinh nghiệm chiến tranh sâu rộng của Soleimani có thể giúp Iran rất nhiều trong cuộc đối đầu quân sự với Mỹ. Cái chết của ông thực sự là một mất mát lớn đối với Iran. Tuy nhiên, xét về góc độ luật pháp quốc tế, Mỹ đã bất chấp chủ quyền của các quốc gia khác, cố tình sát hại nhân vật quan trọng của một nước thứ 3, hành vi của Mỹ đã làm tổn hại nghiêm trọng “tình cảm” của các đồng minh.

Trên thực tế, không một quốc gia nào cho phép quốc gia khác “chà đạp” lên chủ quyền của mình. Việc 4 đồng minh lớn của Mỹ phân rõ “giới tuyến” với Washington tại thời khắc quan trọng này cho thấy hành động của Mỹ không được “lòng người” và Mỹ sẽ còn mất nhiều đồng minh hơn nữa nếu các hành động tương tự tiếp tục xảy ra.