Tài chính đa chiều: Lòng tham có...đáy!

Sự "thần kỳ" của các hình thức hoàn tiền đời mới thông qua các gói thu hút góp vốn, hứa trả lãi hàng ngày cao chót vót để rồi nhà đầu tư trắng tay đã được cảnh báo nhiều, song không ít người vẫn dính…

Đã đầu tư, không thể có kênh nào tuyệt đối không rủi ro. Tùy thuộc khả năng chấp nhận rủi ro mà nhà đầu tư chọn kênh hoặc ra quyết định chuyển đổi tài sản khi kênh đang đầu tư đang xuất hiện tín hiệu rủi ro lớn, cơ hội sinh lời thấp...

Với nhiều nhà đầu tư cá nhân mà đôi khi bán chuyên, không chuyên, tiền vốn có được từ nguồn tích lũy, nhàn rỗi... thì thông thường sẽ chọn kênh tiết kiệm để đảm bảo an toàn. Nhưng bên cạnh an toàn, không ít người vẫn mong được có lãi cao. Đã an toàn, lại lãi cao, lại cần ổn định... quả là những tiêu chí khó. Sự bùng nổ của nhu cầu huy động vốn trái phiếu của doanh nghiệp từ phát hành riêng lẻ trong giai đoạn qua, dường như phần nào hứa hẹn mang đến cho nhà đầu tư những kỳ vọng về tài sản giấy tờ có giá đáp ứng các tiêu chí này.

Xét trênlợi suất trái phiếubình quân được trả theo kỳ hạn 1-3 năm, khoảng 10-12%/năm trả cho người mua trái chủ, số liệu theo thống kê của Công ty Chứng khoán SSI đối với đa phần là loại hình trái phiếu chào bán riêng lẻ cho nhà đầu tư trong 6 tháng vừa qua, trước hết phải khẳng định không phải là lãi suất siêu sinh lợi. Mức này chỉ cao hơn lãi suất tiết kiệm tiền gửi kỳ hạn dài 13 tháng khoảng 2-3%/năm, mà một số NHTMCP đang thỏa thuận huy động.

Do đó với mức này thì cũng không thể gọi là nhà đầu tư có lòng tham quá đáng; tuy nhiên đây vẫn là địa chỉ đầu tư rủi ro khi thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ "chân ướt chân ráo" bước vào kênh này. Họsẵn sàng đánh đổi giữa kỳ vọng nhận một mức lãi suất mà họ tưởng ổn định, an toàn, khá cao so với mặt bằng của kênh gửi tiền bảo toàn (mức sinh lợi thấp nhất với cả tiền đồng và USD), với việc mua một giấy tờ từ “chủ” phát hành mà họ không hay, không biết. Thậm chí các nhà đầu tư không đọc báo cáo tài chính, không nắm thông tin gì, không có gì làm tài sản đảm bảo ngoài một tờ giấy hợp đồng bảo lãnh phát hành đa phần từ các công ty chứng khoán.

Trong khi đó,đầu tư vàngvật chất cũng đang thu hút một sự quan tâm không nhỏ trong bối cảnh giá vàng sau giai đoạn leo thang hứa hẹn nấc thang cho những kỳ vọng nhất định. Đẩy đi xa hơn là nấc thang dò đáy sâu của lòng tham.

Một nhà đầu tư so sánh đổ khoảng 300 triệu đồng vào tài khoản chứng khoán, nắm 15.000 cổ cánh của một nhà băng ở ngưỡng giá 20.000 đồng/cp, cho dù giá cổ phiếu này trong vòng 30 ngày có phi mã nước đại +30%, thì khoản lãi của họ vẫn cứ là... khiêm tốn trong khoảng vài chục triệu đồng chưa trừ thuế phí. Còn với 300 triệu đồng được đầu tư vào vàng ở mức 55 triệu đồng/ lượng, nắm 5,45 lượng vàng và chỉ cần canh bán ra từ 58-60 triệu đồng/lượng với nhiều lần thì họ đã có cơ hội “hốt” lãi "bộn".

Nhẩm theo cách đó, các nhà đầu tư chuyên nghiệp gọi đây là “đếm cua trong lỗ”. Bất kỳ ai cũng có thể bị “cua” cắn ngược đầy rủi ro hoặc thậm chí, lôi từ "hang" chỉ là một “con rắn”. Dù vậy, điều đó vẫn đã và đang góp phần cho các “nhà cái” trong cuộc chơi vàng vật chất trên thị trường có cơ hội đẩy giá chêch lệch, tạo sóng.

Ở “đáy” lòng tham sâu, đôi khi chỉ xuất phát từ muốn đổi đời hoặc nhẹ dạ cả tin, các nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận các mô hình sinh lãi thần kỳ từ các mô hìnhlừa đảo tài chínhPonzi qua app điện tử như mỏ vàng Insider 21, tiền ảo One Coin, máy đào tiền ảo Sky Mining… Và dù cảnh báo nhiều lần, do có lòng tham mà các mô hình biến tướng về sau, theo cách nào đó cũng vẫn có đất sống.

Gần đây, thị trường xuất hiện một số mô hình gói góp vốn trả lãi theo ngày trong thời gian 24 tháng hoặc dài hơn có thể lên tới gần 150% kèm quyền mua dự án bất động sản được giảm giá hàng chục triệu đồng.Chỉ riêng hứa hẹn lãi trả hàng trăm phần trăm đã cho thấy những mối e ngại, cảnh giác với các mô hình này là vô cùng cần thiết. Và mối nguy hiểm từ các mô hình này đến một điểm "cộng dồn" nhất định và bùng nổ, còn có thể lớn hơn nữa.

“Kinh doanh gì mà có lãi để trả được cho người góp vốn vài ba chục tới vài trăm phần trăm? Xin khẳng định với mức hứa hẹn lãi suất đó, lợi nhuận đó, chỉ có thể kênh huy động góp vốn… lừa”, một chuyên gia tài chính trên thị trường từng khẳng định.

Trách nhiệm của cơ quan chức năng trong việc kiểm soát, giám sát và siết chặt không để cho các mô hình này được quảng cáo, rao vặt, tiếp cận người dân bằng mọi cách…vì vậy rất cần được đặt ra. Cùng với đó, có lẽ cũng cần nhắc điều không thừa, là tuyên truyền liên tục, cụ thể về trách nhiệm của chính người dân với đồng tiền xương máu của mình khi trong bối cảnh dịch bệnh, những khó khăn của đời sống càng khiến họ dễ tự xóa mờ khoảng cách từ kỳ vọng sinh lời, chuyển hóa đến từng nấc đáy của lòng tham.

Nhiều người nói rằng đã nói đến lòng tham, thông thường là không đáy. Thực chất ai trong cuộc đời mà ít tham, sân, si, hận – có lẽ chỉ trừ là các vị chân tu. Tham tới đâu, ở mức nào được coi là phù hợp, cũng không ai nói hộ được ai. Với mọi lời cam kết ngọt ngào của các mô hình đầu tư có dấu vết thuộc dòng dõi nhà “họ Hứa”, tín hiệu nhận biết đơn giản là mức lãi cao "siêu thực", mỗi người cần luôn tự nhắc nhở bản thân: Tham thôi, đừng... tham quá!