Thủ tướng: Không để tái diễn 'bài ca muôn thuở' về chậm giải ngân vốn đầu tư công

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh yêu cầu giải quyết tình trạng chậm giải ngân đầu tư công, không để “bài ca muôn thuở” về giải ngân chậm tái diễn trong năm 2020.

Ngày 10/1, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2019, triển khai nhiệm vụ năm 2020. Tham dự Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá năm 2019, ngành tài chính “thắng lợi toàn diện” với điểm nổi bật nhất là thu ngân sách vượt dự toán, cả Trung ương và địa phương (năm thứ 4 liên tiếp vượt dự toán) góp phần tạo thêm nguồn lực đầu tư cho phát triển.

"Bộ Tài chính đã làm được việc lần đầu tiên sau nhiều năm toàn bộ các tỉnh, thành đều vượt thu ngân sách. Tính chung, cả nước đã vượt dự toán trên 138.000 tỷ đồng, tăng gần 10% so với dự toán. Bội chi ngân sách chỉ có 3,4% GDP, thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là 3,6%", Thủ tướng nói.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Xuân Phúc cũng nhấn mạnh những điểm chưa làm được của Bộ Tài chính trong năm qua. Cụ thể, Bộ Tài chính cần tập trung giải quyết các vấn đề tồn tại, trong đó có việc giải ngân vốn đầu tư công.

Nhắc lại con số giải ngân năm 2019 mới đạt 73,5% dự toán, Thủ tướng nhấn mạnh, điều này ảnh hưởng đến tăng trưởng và yêu cầu Bộ phối hợp với các bộ, ngành khắc phục tình trạng này ngay từ đầu năm nay, không để "bài ca muôn thuở" về giải ngân chậm tái diễn trong năm 2020.

Trước thực tế tiến độ cơ cấu lại, cổ phần hóa, thoái vốn của doanh nghiệp Nhà nước triển khai chậm (năm 2019 mới phê duyệt được phương án của 12 doanh nghiệp), Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính phải đề xuất giải pháp mạnh đối với Chính phủ để xử lý, tháo gỡ ách tắc, nhất là vấn đề đất đai trong cổ phần hóa.

Về kỷ luật, kỷ cương tài chính Nhà nước, dù chuyển biến nhưng vẫn còn bất cập ở một số cơ quan, đơn vị, còn nhiều sai phạm trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên, khoáng sản, đấu thầu, mua sắm, Thủ tướng giao Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan tập trung chỉ đạo, chấn chỉnh ngay vấn đề này, xử lý nghiêm và công khai các vi phạm.

Về nhiệm vụ năm 2020, người đứng đầu Chính phủ cho rằng, ngành tài chính là huyết mạch quan trọng, có vai trò dẫn dắt nền kinh tế phát triển và đề nghị Bộ Tài chính “đổi mới tư duy và xây dựng chiến lược chính sách”.

Tài chính không chỉ là con số thu chi ngân sách Nhà nước, là khư khư giữ tiền; tài chính phải biết huy động, biết sử dụng tiền hiệu quả hơn và làm tiền đẻ ra tiền.

Ông đề nghị thời gian tới, ngành tài chính cần phải tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh phát triển, làm sao cho “chiếc bánh” to hơn để có nguồn thu lớn hơn.

Lãnh đạo Chính phủ cũng giao nhiệm vụ, Bộ Tài chính cần quyết tâm và có giải pháp để năm 2020 vượt thu ngân sách ít nhất 5%; siết chặt kỷ luật ngân sách, trong đó giảm chi hội nghị, hội thảo, khánh tiết, tiếp tục cơ cấu lại chi ngân sách Nhà nước để có nguồn chi cải cách tiền lương.

Cùng với nhiệm vụ kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách Nhà nước, kiểm soát chặt chẽ nợ công và tái cơ cấu nợ công, giảm chi phí vay vốn, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu biện pháp huy động nguồn lực cho phát triển trong bối cảnh tỷ lệ nợ công giảm.

“Bộ Tài chính đã đưa ra một chương trình giảm chi phí vay vốn, nhất là vay vốn nước ngoài, rất tốt, rất cần thiết. Nên phổ cập để các cấp, ngành áp dụng, đặc biệt là huy động các nguồn trong điều kiện nợ công giảm”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo.

Cổ phần hoá chậm do còn tình trạng thiếu nghiêm túc của bộ, ngành, tổng công ty

Năm 2019 cả nước chỉ có 12 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, trong đó chỉ có 3 doanh nghiệp thuộc danh mục phải cổ phần hóa theo kế hoạch.

Theo số liệu cung cấp từ phía Bộ tài chính, cổ phần hóa trong năm 2019 diễn ra rất chậm khiến lũy kế giai đoạn 2016-2019, trong số 168 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa, thì chỉ có 36/128 doanh nghiệp cổ phần hoá, đạt 28% kế hoạch thuộc danh mục cổ phần hóa theo kế hoạch tại các Quyết định 991//2017/TTg-ĐMDN và Quyết định 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Số doanh nghiệp còn phải cổ phần hóa theo kế hoạch lên đến 92 đơn vị.

Nguyên nhân chủ yếu khiến cổ phần hóa chậm, theo Bộ Tài chính là do việc lập phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo Nghị định số 167/2017/NĐ-CP của Chính phủ còn rất chậm. Một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước còn chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa...

Là một trong những địa phương tiến hành cổ phần hóa chậm, ông Nguyễn Doãn Toản, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết, nguyên nhân triển khai cổ phần hóa chậm vì phải tổ chức chặt chẽ, tránh sai phạm, trong khi phát sinh nhiều vướng mắc phải chờ cơ quan chức năng hướng dẫn tháo gỡ.

Để tháo gỡ bất cập về cơ chế cho cổ phần hóa, qua đó thúc đẩy cổ phần hóa trong năm 2020 cũng như giai đoạn tới, Bộ Tài chính đang rà soát, báo cáo trình Chính phủ để trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý, sử dụng vốn nhà nước tại doanh nghiệp, vấn đề sử dụng nguồn thu cổ phần hóa, chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần.

Đồng thời, tích cực phối hợp, đôn đốc các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước khẩn trương thực hiện tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước theo lộ trình đã đề ra theo chỉ đạo của Chính phủ.